عملکرد کلیه چگونه است؟

اصلی‌ترین عملکرد کلیه حذف مواد زاید و مایعات اضافی از بدن است. این مواد زاید و مایعات اضافی از طریق ادرار از بین می‌روند. تولید ادرار شامل مراحل بسیار پیچیده ای از دفع و بازجذب است. این فرایند برای حفظ تعادل پایدار مواد شیمیایی بدن ضروری است. اگر شما هم قصد آشنایی با عملکرد کلیه را دارید، در این مطلب با ما همراه باشید.

عملکرد کلیه چگونه است

وظایف کلیه در بدن

  • خون را تصفیه می‌کنند. کلیه‌ها روزانه حدود 200 لیتر خون را تصفیه می‌کنند و سموم، اسید، مواد شیمیایی و مایعات اضافی را از بدن دفع می‌کنند. این ضایعات (ادرار) از مجرای ادراری به مثانه فرستاده می‌شوند که در آنجا این مواد زائد تا زمانی از راه مجرای پیشاب‌راه از بدن خارج شوند، ذخیره می‌شوند.
  • فشارخون را تنظیم می‌کنند. کلیه‌ها سطح مایعات را در بدن کنترل می‌کنند و هورمون‌هایی تولید می‌کنند که موجب تنگ‌تر شدن رگ‌های خونی می‌شوند.
  • حفظ سلامتی استخوان. کلیه‌ها فرم فعال ویتامین D را می‌سازند و کلسیم و فسفر موجود در بدن را متعادل می‌کنند و باعث تقویت استخوان‌ها می‌شوند.
  • تنظیم تولید گلبول‌های قرمز خون. کلیه‌ها هورمون‌هایی را تولید می‌کنند که به استخوان‌ها هشدار می‌دهند تا گلبول‌های قرمز خون تولید کنند که اکسیژن را به بدن می‌رساند.

 

عوامل بیمار شدن کلیه چیست؟

عوامل متعدد باعث بروز بیماری کلیوی می شود در زیر با این عوامل آشنا می شوید:

 

فشار خون بالا

یکی از عوامل عمده بیماری کلیوی میباشد . این بیماری همچنین به عنوان هایپرتنشن شناخته می شود. فشار خون بالا زمانی رخ می دهد که نیروی جریان خون در دیواره شریان بالا رود.

با کنترل فشار خون بالا میتوانید خطر ابتلا به بیماری مزمن کلیه را کاهش داد.

 

دیابت

اصلی ترین عامل ابتلا به بیماری کلیوی دیابت است. هنگامی که بدن به اندازه کافی انسولین تولید نکند این عارضه منجر به قند خون بالا می شود که می تواند در بسیاری از قسمت های بدن اشکال ایجاد کند و به بیماری دیابت مبتلا می شویم.

 

بیماری کلیه پلی کیستیک

این بیماری ژنتیکی و ارثی از شایع‌ترین بیماری‌های مادرزادی کلیه است (حدود دوازده و نیم میلیون بیمار در سراسر جهان) و دو گونه دارد نوع اتوزومال غالب (ADPKD) و نوع اتوزومال مغلوب (ARPKD)، که نوع اول شایع‌تر است. بیماری ADPKD می‌تواند در پی وقوع جهش در ژن‌های PKD-1 (کروموزوم 16)، PKD-2 (کروموزوم4 ) و یا احتمالاً PKD3 رخ دهد. در بیش از هشتاد درصد موارد کیست‌های متعدد مملو از مایع در هردو کلیه مشاهده می‌شوند ولی گاه کیست‌ها فقط در یک طرف وجود دارند. کیست‌ها می‌توانند در کبد و لوزالمعده و به ندرت قلب نیز مشاهده شوند.

سایر بیماریهای ارثی که بر کلیه ها تأثیر می گذارد شامل سندرم آلپورت، هیپراگزالوری اولیه و سیستئینوری است.

 

گلومرولونفریت

گلومرولونفریت نوعی بیماری است که باعث التهاب واحدهای کوچک تصفیه کلیه به نام گلومرول می شود. گلومرولونفریت ممکن است به طور ناگهانی اتفاق بیفتد. این حالت ممکن است همراه یا بدون هماچوری (وجود خون در ادرار) و پروتئینوری (وجود پروتئین در ادرار) باشد.

 

سنگ کلیه

بیماری سنگ کلیه جسم سختی است که از کانی‌های موجود در ادرار تشکیل می‌شود. سنگ کلیه به‌طور معمول در کلیه تشکیل می‌شود و از طریق جریان ادرار از بدن خارج می‌شود. سنگ کوچک ممکن است بدون ایجاد علائم خاصی عبور کند. اگر یک سنگ به میزان بیش از ۵ میلی‌متر (۰٫۲ اینچ) رشد کند، می‌تواند منجر به انسداد مجرای ادراری شود که درد در قسمت پشت و شکم ایجاد می‌کند. این درد که کولیک یا قولنج کلیوی نام دارد، به صورت درد عودکننده‌ای است که هر ۲۰ تا ۶۰ دقیقه تکرار می‌شود. همچنین خون ادراری، استفراغ و ادرار دردناک ممکن است اتفاق افتد.

 

داروها و سموم

استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه برای مدت طولانی ممکن است برای کلیه مضر باشند. برخی از داروهای دیگر، سموم، مواد دفع آفات و موادی مانند هروئین و کراک نیز می توانند باعث آسیب کلیه شوند.

 

عفونت ادراری

نوعی عفونت باکتریایی است که بر بخشی از دستگاه ادراری تأثیر می‌گذارد. هنگامی که عفونت، دستگاه ادراری تحتانی را مبتلا می‌کند سیستیت ساده (عفونت مثانه) نامیده می‌شود و هنگامی که بر دستگاه ادراری فوقانی تأثیر می‌گذارد به آن پیلونفریت (عفونت کلیه) گفته می‌شود. علائم مربوط به دستگاه ادراری تحتانی عبارتند از دفع ادرار همراه با درد یا تکرر ادرار یا اضطرار برای ادرار (یا هر دو)، در حالی که علائم مربوط به پیلونفریت عبارتند از تب و درد پهلو به همراه علائم مربوط به عفونت دستگاه ادراری تحتانی. این علائم در افراد مسن یا بسیار کم سن و سال ممکن است مبهم یا نامشخص باشند

 

روش تشخیص بیماری کلیه

روش تشخیص بیماری کلیه

 

تست ادرار به اسم ACR

ست ACR مخفف “نسبت آلبومین به کراتینین” است. میزان آلبومین در ادرار شما از طریق آزمایش ACR بررسی خواهد شد. آلبومین یک نوع پروتئین است. بدن شما نیاز به پروتئین دارد. اما آلبومین باید در خون باشد نه در ادرار. وجود پروتئین در ادرار شما ممکن است به این معنی باشد که کلیه های شما خون را به اندازه کافی فیلتر نمی کنند.

 

آزمایش خون برای برآورد GFR بیمار

برای تخمین GFR، از شما آزمایش خون گرفته می شود تا میزان کراتینین در خون شما مشخص شود. کراتینین مواد زائدی است که از بافت عضلانی می آید. هنگامی که کلیه ها آسیب دیده اند، آنها برای دفع کراتینین از خون شما دچار مشکل می شوند.

 

چه کسانی نیاز به آزمایش کلیه دارند ؟

افرادی که خطر ابتلا به بیماری مزمن کلیوی دارند نیاز است آزمایش های فوق را انجام بدهند این افراد شامل :

  • افراد دارای دیابت
  • افراد دارای فشار خون بالا
  • افراد مسن
  • اگر عضوی از خانواده شما مبتلا به بیماری مزمن کلیوی هست

روش های کاهش احتمال ابتلا به بیماری کلیوی

  • برای دوره 30 الی 45 دقیقه‌ای، تمرینات هوازی داشته باشید
  • سیگار کشیدن را ترک کنید
  • از مصرف داروهای مسکنی که برای کلیه ضرر دارد خودداری نمایید.
  • قندخون و فشار خون بالا خود را کنترل نمایید.
  • غذاهای سالم بخورید (پروتئین و نمک کمتر استفاده کنید)

شما میتوانید جهت مشاوره و اطلاع از سلامت کلیه خود با دکتر روزبه روحی نژاد تماس بگیرید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *